.Επιμέλεια σελίδας: Πάνος Αϊβαλής, δημοσιογράφος μέλος Δ.Σ. ΕΔΣΤΕ, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: edstellados@gmail.com

~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~
.......................ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ Ε.Δ.Σ.Τ.Ε. – ΝΙΚΗΣ 2, Τ.Κ. 105 63, ΑΘΗΝΑ – ΤΗΛ: 210-3231562........
«Χωρίς την ιερή φλόγα του ενθουσιασμού τίποτα το σπουδαία κι ευγενικό δεν μπορεί να γίνει στη ζωή. "Γιόχαν Βόλφγκανγκ Φον Γκέτε"

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
.....................................Δικτυακός τόπος του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς
........................................................... - Η Ελλάδα ως Παγκόσμια Κληρονομιά Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της UNESCO

visitgreece.grhighlights

visitgreece.grhighlights
visitgreece.grhighlights

Καλημέρα Ελλάδα..... ψηλά το κεφάλι και το ηθικό μας

Καλημέρα Ελλάδα..... ψηλά το κεφάλι και το ηθικό μας

Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Στηρίζουμε και αγαπάμε την Ελλάδα μας...

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΑΡΚΑΔΙΑΣ




του ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΑΓΟΥ
Αναπληρωτής Καθηγητής
Τουριστικής Οικονομικής και Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων
Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστήμιο Αιγαίου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Όπως είναι γνωστό, οι πολιτιστικές αξίες ενός τόπου αποτελούν πόλο έλξης του τουρισμού μιας χώρας και είναι τα πνευματικά εκείνα στοιχεία που πρέπει να προηγούνται των τεχνικών και των υλικών στοιχείων της οποιαδήποτε τουριστικής ανάπτυξης.
Ο τουρισμός είναι μία δραστηριότητα που εξαρτάται άμεσα από το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Στην ουσία αυτό το ίδιο το περιβάλλον είναι η απαραίτητη πρώτη ύλη για τη δημιουργία του τουριστικού προϊόντος.
Η σχέση τουρισμός και πολιτισμός είναι σημαντικός παράγοντας προώθησης της αναπτυξιακής διαδικασίας, όχι μόνο της Αρκαδίας, αλλά και ολόκληρης της χώρας μας.
Η πολιτιστική συνεργασία για τη δημιουργία της νέας Ενωμένης Ευρώπης με τη διαμόρφωση της ενιαίας ευρωπαϊκής συνείδησης, χωρίς παράλληλα να αγνοείται η ιδιαίτερη πολιτισμική παράδοση των επί μέρους χωρών, αποτελεί πρωταρχικό αίτημα των καιρών.
Η Ελλάδα, χώρα με σημαντική πολιτισμική κληρονομιά, καλείται σήμερα να αξιοποιήσει την ευκαιρία που της προσφέρεται για να αναγάγει την πολιτισμική ανάπτυξη σε ύψιστη προτεραιότητα της στo πλαίσιο της νέας Ενωμένης Ευρώπης. Αυτό αναμένεται να επιφέρει πολλαπλές αλλαγές, όπως:
  • Κοινωνικές, δηλ. προστασία πολιτιστικής ταυτότητας, συνείδηση πολιτιστικής αξίας και ιδιαιτερότητας.
  • Πολιτικές, δηλ. ενδυνάμωση του ρόλου και της εικόνας της σύγχρονης Ελλάδας, η οποία μπορεί να συνθέτει και να εκφράζει πολιτιστικά τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, στην περιοχή της Βαλκανικής όσο και τον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.
  • Οικονομικές δηλ. σύνδεση πολιτισμού - τουρισμού και παρέμβαση στην αγορά εργασίας για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Η ιδιαιτερότητα της χώρας μας, η οποία έχει εξαιρετική φυσική ομορφιά σε συνδυασμό με την ύπαρξη πολιτιστικής παράδοσης και μνημείων μοναδικών στον κόσμο, μπορεί να προσφέρει δυνατότητες οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης μονοπωλιακού χαρακτήρα.
Με δεδομένη την πρόθεση της ελληνικής τουριστικής πολιτικής να στραφεί από τον μαζικό τουρισμό που είναι το κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης του τουρισμού της μεταπολεμικής περιόδου σε ένα άλλο μοντέλο που στηρίζεται στις ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, το οποίο στηρίζεται στην ενδογενή τουριστική ανάπτυξη και στις αρχές της αειφόρου κάρπωσης των πόρων, εκτιμάται ότι η διαρθρωτική αυτή μεταβολή θα προκαλέσει αλλαγή στη δομή και τον χαρακτήρα της τουριστικής ζήτησης, αλλά και της τουριστικής προσφοράς, με αποτέλεσμα τη διαφοροποίηση και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος.
Η ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού με πολιτισμική διάσταση μπορεί να αποτελέσει για τη χώρα μας εργαλείο πολλαπλών παρεμβάσεων με στόχους:
  • Τη δημιουργία πολιτιστικής υποδομής ως απαραίτητου συστατικού στοιχείου ανάπτυξης του τουρισμού στις περιφέρειες της χώρας.
  • Την ενίσχυση της ανάπτυξης των προβληματικών και απομονωμένων τουριστικών περιοχών.
  • Τη διάχυση της τουριστικής κίνησης από καθιερωμένες τουριστικές περιοχές προς νέες, δηλ. από τις ακτές προς την ενδοχώρα.
  • Την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την άμβλυνση της εποχικότητας.
  • Την προσέλκυση επισκεπτών με ειδικά ενδιαφέροντα.
  • Την αύξηση της τουριστικής κατανάλωσης και τη σύνδεσή της με την εσωτερική διαδικασία ανάπτυξης.
  • Την βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών που θα συμβάλλει ουσιαστικά και στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του προσφερομένου τουριστικού προϊόντος.
Οι παραπάνω στόχοι μπορούν να υλοποιηθούν και στο νομό Αρκαδίας, δεδομένου ότι υπάρχει πλούσια πολιτιστική υποδομή, που μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη των ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
Ο νομός Αρκαδίας έχει 2.988 ξενοδοχειακές κλίνες (στατ. 2009). Πέρα από τα κύρια καταλύματα λειτουργούν στην ενδοχώρα και 1.255 περίπου δωμάτια, τα οποία βρίσκονται είτε στην παραθαλάσσια ζώνη είτε στην ορεινή.
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις το έτος 2008 ήταν 163.144 τουρίστες από τους οποίους μόνο 17.160 ήταν αλλοδαποί. Επίσης, πραγματοποιήθηκαν και 1.989 διανυκτερεύσεις σε campings από τις οποίες 685 από αλλοδαπούς.
Σύμφωνα μετά φυσικά και οικονομικά μεγέθη του νομού, δηλ. με πληθυσμό 87.667 (στατιστική έτους 2009), που είναι το 14,80% του πληθυσμού της Πελοποννήσου, με έκταση 4.419 τετρ. χιλ. που είναι το 28,1% της έκτασης της Πελοποννήσου, με ξενοδοχειακή πληρότητα 26,2%, με ΑΕΠ 1.494 εκατ. Ευρώ σε τρέχουσες τιμές (στατ. 2005) και με τους υπόλοιπους προσελκυστικούς τουριστικούς πόρους (δάση υψηλής αισθητικής αξίας, ποτάμια λίμνες, μνημεία, κυνηγητικές περιοχές κ.λπ), η παραπάνω συγκέντρωση της προσφοράς είναι πολύ περιορισμένη.
Από την παράθεση των στοιχείων της τουριστικής προσφοράς και ζήτησης προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο νομός δεν είναι τουριστικά αναπτυγμένος. Η μικρή τουριστική δραστηριότητα που αναπτύσσεται, κυρίως στην παράκτια περιοχή, είναι απρογραμμάτιστη και δεν συνδέεται με την τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Εκτιμούμε ότι στο Ν. Αρκαδίας υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης των ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, δεδομένου ότι η γεωγραφική θέση του νομού δεν προσφέρεται για μαζικό τουρισμό.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Στην Αρκαδία αντιπροσωπεύονται όλες οι φάσεις του πολιτισμού στον ελλαδικό χώρο, από την απώτερη προϊστορία ως τα κλασικά και βυζαντινά χρόνια, καθώς και τη σύγχρονη ζωή. Η πλούσια αυτή πολιτιστική κληρονομιά της Αρκαδίας περιλαμβάνει αρχαιολογικά υπολείμματα, ιστορικά μνημεία, αρχιτεκτονικά μνημεία και μνημεία της φύσης.
Τα ιστορικά μνημεία μαρτυρούν τη δράση του ανθρώπου στο χώρο και το χρόνο, συνθέτοντας με αδιαμφισβήτητο τρόπο την πολιτιστική του ταυτότητα, μία ταυτότητα που διασφαλίζει κάθε τόπο ως προς τη διατήρηση των διακριτών χαρακτηριστικών του. Αποτελούν μια δυναμική πηγή πληροφόρησης, ένα σύστημα ιστορικής μνήμης που αφορά ολόκληρες ομάδες ανθρώπων, οι οποίοι τα δημιούργησαν για να καλύψουν ανάγκες είτε υλικές είτε πνευματικές. Τα μνημεία εμπερικλείουν ένα ολόκληρο σύστημα αξιών και σχέσεων το οποίο πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε, προκειμένου να διατηρήσουμε αναλλοίωτη την τοπική και εθνική ταυτότητα.
Ενδεικτικά αναφέρονται μερικά πολιτιστικά στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που συναντούμε στο νομό Αρκαδίας, τα οποία συνθέτουν την πολιτιστική υποδομή του νομού που μπορούν να ενσωματωθούν στο τουριστικό προϊόν, ώστε να εμπλουτιστεί και να αλλάξει η τουριστική εικόνα του. Συγκεκριμένα, στην Αρκαδία συναντούμε ένα πλήθος πολιτιστικών στοιχείων από ιστορικές και προϊστορικές συγκεντρώσεις, όπως:
  • Ο ναός της Δήμητρας στη θέση της αρχαίας πόλεως Νεστάνης.
  • Ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνος στις Βάσσες.
  • Το ιερό της Υμνίας Αρτέμιδος στο Λεβίδι.
  • Το ιερό του Παρρασίου Απόλλωνα και ο ναός της Δέσποινας στη Λυκόσουρα.
  • Το ιερό βουνό της Αρκαδίας, το Λύκαιο όρος.
  • Το αρχαίο θέατρο της Μεγαλόπολης.
  • Η μεσαιωνική Άκοβα, όπου σώζονται υπολείμματα των Πύργων και των Κάστρων.
  • Η αρχαία πόλη Θέλπουσα που άκμασε το 420-146 π.χ.
  • Τα ερείπια της αρχαίας Γόρτυνος κοντά στο χωριό Ατσίχολος όπου υπήρχε και ο περίφημος ναός του Ασκληπιού.
  • Η αρχαία Ηραία που γνώρισε ακμή τον 6ο αιώνα.
  • Τα ερείπια της αρχαίας Τεγέας όπου υπήρχε ο ναός της θεάς Αθηνάς.
  • Αξιοποίηση της Ρωμαϊκής Έπαυλης Ηρώδου του Αττικού στη Λουκού Αρκαδίας (έχει ήδη ενταχθεί στο τρέχον Ε.Σ.Π.Α.)
  • Τα ερείπια της Μαντινείας που την κοσμούσαν περίλαμπρα κτίρια και ανάμεσα σε αυτά ο ιδιόρρυθμης χωρίς θύρα ναός του Ποσειδώνος.
  • Το αρχαίο στάδιο, τα ερείπια της Λυκόσουρας που βρίσκονται στους πρόποδες του Λυκαίου όρους.
  • Τα ερείπια του Ορχομενού με το αρχαίο θέατρο.
  • Οι παραδοσιακοί και ιστορικοί οικισμοί των Λαγκαδίων, της Δημητσάνας, Καρύταινας, Στεμνίτσας και Νεστάνης.
  • Τα αρχαιολογικά μουσεία της Τρίπολης και της Αλέας.
  • Το φράγκικο κάστρο της Καρύταινας.
  • Το Άστρος Κυνουρίας, όπου συνήλθε το 1823 η Β’ Εθνική Συνέλευση και ψήφισε το νέο καταστατικό χάρτη.
  • Τα 35 μοναστήρια με σημαντικές τοιχογραφίες θρησκευτικά κειμήλια κ.λπ.
  • Τα νεοκλασικά κτήρια (π.χ. Μαλλιαροπούλιο Ιδρυμα).
Πέρα από την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, ο νομός Αρκαδίας συγκεντρώνει τα παρακάτω πλεονεκτήματα:
  • Είναι ο ομφαλός του Μοριά με αξιόλογη ιστορία και πολιτισμική παράδοση.
  • Συνδέεται οδικώς με όλες τις πρωτεύουσες νομών της Πελοποννήσου.
  • Διαθέτει αξιόλογους τόπους για οργανωμένες εκδρομές.
  • Παρέχει τη δυνατότητα για δημιουργία τουριστικών χωριών - προορισμών από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
  • Διαθέτει παραδοσιακούς χώρους που προσφέρονται για πολιτισμικό τουρισμό.
  • Διαθέτει παραδοσιακούς οικισμούς παραλίμνιους ή ορεινούς με αρχοντικά σημαντικά δείγματα της Αρκαδικής αρχιτεκτονικής, όπως τα Λαγκάδια και τη Δημητσάνα.
  • Διαθέτει βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες με σπάνιες τοιχογραφίες και ξυλόγλυπτα, μοναστήρια, ιαματικές πηγές, αρχαιολογικούς τόπους φυσικού κάλλους και οικολογικού ενδιαφέροντος, Μουσεία αρχαιολογικά, λαογραφικά και φυσικής ιστορίας.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ 
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Οι κυριότεροι περιοριστικοί παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την προώθηση του πολιτισμικού τουρισμού στο Νομό Αρκαδίας είναι:
  • Η συγκοινωνιακή σύνδεση, κυρίως η ενδοεπαρχιακή, που είναι προβληματική και δεν παρέχει καλή προσπελασιμότητα προς τους τουριστικούς πόρους του νομού.
  • Ο μικρός αριθμός των τουριστικών επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται στο νομό Αρκαδίας στα πλαίσια του αναπτυξιακού νόμου Η απροθυμία των επενδυτών έχει σχέση με τη γενικότερη έλλειψη έργων τουριστικής υποδομής.
  • Η έλλειψη μιας ολοκληρωμένης τουριστικής στρατηγικής για την ανάδειξη και αξιοποίηση των πολιτισμικών πόρων του νομού.
  • Οι ελλείψεις σε βασικές υποδομές (αυτοκινητόδρομοι, σιδηροδρομικό δίκτυο και λοιπές υποδομές).

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Με βάση τα δρώμενα στην τουριστική αγορά και τους στόχους της ελληνικής πολιτιστικής ανάπτυξης σε συνδυασμό με τη σύνδεσή της με τον τουρισμό και την ενδογενή ανάπτυξη, τα στοιχεία της στρατηγικής πολιτιστικής τουριστικής ανάπτυξης πρέπει να επικεντρώνεται στα ακόλουθα:
  • Στην ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη του τουρισμού.
  • Στην αύξηση της ευαισθησίας για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος.
  • Στην διαφοροποίηση και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος.
  • Στην ανάπτυξη έργων ειδικής τουριστικής υποδομής και ανωδομής.
  • Στην διατήρηση της Εθνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς και στην περαιτέρω αναβάθμιση και αξιοποίησή της.
  • Στην διάδοση και προβολή στο εξωτερικό του αρχαίου και νεότερου Ελληνικού πολιτισμού.
  • Στη δημιουργία πολιτιστικών θεσμών που καλύπτουν το σύνολο της χώρας, αποσαφηνίζουν την πολιτιστική ταυτότητα της Ελλάδας στο σύνολό της, αλλά και της κάθε γεωγραφικής ενότητας χωριστά και ταυτόχρονα συμμετέχουν στην δημιουργία τουριστικής ζήτησης.
  • Στην ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών.
  • Στην κατεύθυνση των οικονομικών πόρων σε περιοχές που διαθέτουν το απαιτούμενο υπόβαθρο, αλλά μειονεκτούν από πλευράς ρυθμού πολιτιστικής ανάπτυξης περιοχές της χώρας.
  • Στην πολιτιστική συνεισφορά του έργου στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής.
  • Στην προώθηση ειδικών επενδυτικών σχεδίων.
Στο πλαίσιο της παραπάνω εθνικής πολιτιστικής στρατηγικής μπορεί ο Ν. Αρκαδίας μπορεί να εντάξει τις αναπτυξιακές του προτεραιότητες και να δημιουργήσει την κατάλληλη πολιτιστική τουριστική υποδομή που θα επιτρέψει περαιτέρω την ανάπτυξη τουριστικής δραστηριότητας με πολλαπλές επιπτώσεις στην οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική δομή του νομού.

ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ - ΣΤΟΧΟΙ
Βασικές επιδιώξεις της εθνικής στρατηγικής για την πολιτιστική τουριστική ανάπτυξη είναι:
  • Η δημιουργία της απαραίτητης τουριστικής υποδομής για τη δημιουργία τουριστικής ανάπτυξης, η οποία θα πρέπει να προωθηθεί στα πλαίσιο της ισόρροπης ανάπτυξης και των άλλων τουριστικών δραστηριοτήτων και κύρια με τις δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα και του δευτερογενή τομέα.
  • Η υλοποίηση το ταχύτερο δυνατό των έργων υποδομής που εξυπηρετούν άμεσα ή έμμεσα την τουριστική ανάπτυξη.
  • Η ενίσχυση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την ανάληψη πρωτοβουλιών.
  • Η εντατικοποίηση της προβολής του νομού σε όλες τις χώρες προέλευσης του τουρισμού με στόχο την προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού τουριστών υψηλού εισοδηματικού επιπέδου.
  • Η ενίσχυση της όποιας προσπάθειας δημοσίων και ιδιωτικών φορέων και να δοθούν πρόσθετα κίνητρα για αναστήλωση και συντήρηση παραδοσιακών σπιτιών για τη δημιουργία ξενώνων και βοηθητικών καταλυμάτων είτε από συνεταιριστικούς και κοινοτικούς φορείς είτε από ιδιοκτήτες τέτοιων σπιτιών.
  • Ο σχεδιασμός της τουριστικής πολιτικής σε επίπεδο περιφέρειας - νομού με σκοπό την προώθηση ειδικών και εναλλακτικών τουριστικών πακέτων.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Με βάση τις ιδιαιτερότητες, τους περιοριστικούς παράγοντες, το πλαίσιο της στρατηγικής και τις βασικές επιδιώξεις – στόχους της εθνικής στρατηγικής για τον πολιτιστικό τουρισμό, ειδικότερα για το νομό Αρκαδίας προτείνεται ως ακολούθως:
  • Δημιουργία τεχνικής υποδομής (κτιριακού εξοπλισμού) για την ανάπτυξη πολιτιστικών δραστηριοτήτων (π.χ. κτιριακές εργασίες σε πινακοθήκες, θέατρα, αίθουσες τέχνης, αίθουσες μουσικής και άλλα πολιτιστικά κτίρια).
  • Προώθηση οργανωτικών και θεσμικών καινοτομιών (δίκτυα συνεργασίας) στήριξης των πολιτιστικών δραστηριοτήτων μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας για την επικοινωνιακή σύνδεση των ελληνικών πόλεων μεταξύ τους και με πόλεις του εξωτερικού για παροχή και ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα πολιτισμικά προγράμματα και δραστηριότητες για προσέλκυση των τουριστών.
  • Δημιουργία ενός εξειδικευμένου θεματικά Πολιτιστικού Δικτύου στην Τρίπολη, το οποίο θα είναι συνδεδεμένο με το Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων άλλα και με τα άλλα δίκτυα πολιτιστικής επικοινωνίας της χώρας και του εξωτερικού. Στο πολιτιστικό αυτό δίκτυο θα στεγάζονται οι πηγές παροχής πληροφοριών για τον κάτοικο και τον επισκέπτη και θα αποτελεί ένα πυρήνα για το άνοιγμα της κάθε πόλης προς την Ελληνική και Διεθνή Πολιτιστική δραστηριότητα και τον υψηλής ποιότητας τουρισμό.
  • Δημιουργία τράπεζας δεδομένων που θα συγκεντρώνει , θα προβάλλει και θα διαχέει κάθε δυνατή πληροφορία για την πνευματική και πολιτιστική δραστηριότητα σε θεματική βάση. Θα παρέχει τη δυνατότητα on line σύνδεσης στους τουριστικούς πράκτορες και τουρίστες για όλες τις σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις και τα πολιτιστικά προγράμματα του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα συνδέεται με το σύνολο των εγχωρίων και ευρωπαϊκών τουριστικών οργανώσεων και οργανισμών.
  • Συντήρηση, αποκατάσταση και προβολή Μνημείων και Συνόλων με βάση μία ολοκληρωμένη προσέγγιση του ενιαίου μνημείου και περιβάλλοντος χώρου σε αστικό, περιαστικό και αγροτικό περιβάλλον και στόχο την βελτίωση και αντίληψης μνημείου στον ιστορικό και χωρικό του περίγυρο, αλλά και την ένταξή του στη σύγχρονη λειτουργία της πόλης ή του χώρου του.
  • Ανάδειξη και οργάνωση τοπικών περιφερειακών τουριστικών διαδρομών με βάση θεματικά οργανωμένες πολιτιστικές δραστηριότητες γύρω από τις επιλεγμένες πόλεις - κόμβους του Δικτύου (π.χ. Ολυμπία – Ηραία – θέλπουσα – Άκοβα – Λίμνη Λάδωνα – Μέγα Σπήλαια – Αγία Λαύρα – Μαντινεία – Τεγέα, κ.λπ.).
  • Ανάδειξη μνημείων και Αρχαιολογικών χώρων σε σύγχρονους και άριστα οργανωμένους πόλους έλξης επισκεπτών.
  • Συντήρηση και αναστήλωση Αρχαίων Θεάτρων και χώρων εκδηλώσεων με στόχο την επαναλειτουργία τους και την ανάπτυξη σ’ αυτούς σύγχρονων πολιτιστικών δραστη-ριοτήτων.
  • Ίδρυση Ωδείου με την επωνυμία «Ο Δ. Μητρόπουλος», κυρίως για βυζαντινή και ευρωπαϊκή εκκλησιαστική μουσική.
  • Ίδρυση στη Δημητσάνα εκκλησιαστικής ιερατικής σχολής.
  • Έκδοση οδηγού για τον πολιτιστικό τουρισμό της Αρκαδίας.
  • Δημιουργία και άλλων λαογραφικών μουσείων.
  • Τουριστική αξιοποίηση της Λίμνης Λάδωνα.
  • Δημιουργία συνεδριακών εκδηλώσεων πολιτιστικού περιεχομένου.
  • Τόνωση του θρησκευτικού και προσκυνηματικού τουρισμού.
  • Αναβίωση και προβολή παραδοσιακών και λοιπών εκδηλώσεων του νομού.
  • Ανασκαφές και έργα ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων του νομού.
  • Δημιουργία Παρρασίου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ολοκλήρωση του Μουσείου Λυκαίων Αγώνων και Λυκαίας Ακαδημίας στις Ανω Καρυές.
  • Διαμόρφωση χώρου περιπάτου, θέας και αναψυχής (π.χ. αρχαιολογικός άξονας Αρχαίας Γόρτυνας, παραποτάμιου Ηραίας και Αρχαίας Ολυμπίας πάνω στα υπολείμματα της 5ηςΜυκηναϊκής Οδού, Γόρτυνα - Ηραία - Αρχαία Ολυμπία).
  • Δημιουργία τουριστικών περιπτέρων.
  • Αξιοποίηση σπηλαίων.
  • Δημιουργία παρατηρητηρίων πουλιών και χώρων θέας.
  • Ανάδειξη ορεινών παραδοσιακών χωριών.
  • Δημιουργία γραφείου ή κέντρου παροχής τουριστικών πληροφοριών στην έδρα του νομού από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και στελέχωση του με ειδικευμένο προσωπικό.
  • Αξιοποίηση των αρχαιολογικών, ιστορικών χώρων, καθώς και του παραδοσιακού περιβάλλοντος για μορφωτικό, πολιτισμικό συνεδριακό οικολογικό τουρισμό και αγροτουρισμό.
  • Ανάδειξη περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλους για τις ορεινές περιοχές. Προτείνεται η δημιουργία τουριστικών χωριών από την τοπική αυτοδιοίκηση και ο έλεγχος των ιδιωτικών τουριστικών εγκαταστάσεων από άποψη χωροθέτησης και αρχιτεκτονικής σύνθεσης.
Για την επίτευξη των παραπάνω διεθνώς χρησιμοποιούνται διάφορα εργαλεία, όπως είναι η πολιτιστική ερμηνεία (Heritage Interpretation), η υιοθέτηση βραβείων και σημάτων, η οικοσήμανση (Eco-label), η τουριστική φέρουσα ικανότητα (Tourism Carrying Capacity).
Οι παραπάνω προτάσεις, εφόσον εξειδικευτούν και ενταχθούν σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα τουριστικής ανάπτυξης, μπορούν να υλοποιηθούν σταδιακά, μπορούν και να δρομολογήσουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην τουριστική πολιτιστική ανάπτυξη της Αρκαδίας.
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Η δαπάνη που απαιτείται για το σκοπό της προώθησης του πολιτιστικού τουρισμού είναι σημαντική και αποτελεί βασική επένδυση με πολλαπλά άμεσα και έμμεσα κοινωνικά, οικονομικά και εθνικά οφέλη και είναι τμήμα της υποδομής και των άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων. Παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία που σήμερα βρίσκεται η χώρα μας, εκτιμάται ότι με τον κατάλληλο χρονικό προγραμματισμό και το εξειδικευμένο πρόγραμμα τουριστικής ανάπτυξης, μπορεί να θέσει τις προτεραιότητες της και για τον τουρισμό που αποτελεί την κινητήρια δύναμη της οικονομίας για τη χώρας μας.
Για την προώθηση του πολιτιστικού τουρισμού μπορούν να αξιοποιηθούν οι παρακάτω πηγές χρηματοδότησης:
  • Ο αναπτυξιακός νόμος 3299/2004 (αναμένεται τροποποίηση αυτού).
  • Το πρόγραμμα Leader Βόρειας Πελοποννήσου στο πλαίσιο του Άξονα 4: «Προσέγγιση Leader» του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013.
  • Τα νέα χρηματοδοτικά προϊόντα, όπως τη χρηματοδοτική μίσθωση (leasing), τη σύμβαση πρακτορείας (factoring), και το καινοτομικό ή επιχειρηματικό κεφάλαιο υψηλού κινδύνου (venture capital), τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι επιχειρήσεις ως εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.
  • Τα μέτρα που στηρίζουν και ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα και συμβάλουν σε σημαντικό βαθμό στη βελτίωση της πρόσβασης των σε πηγές χρηματοδότησης, όπως:
- Το Ταμείο Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας Α.Ε. (ΤΑΝΕΟ) με σκοπό την παροχή επιχειρηματικού κεφαλαίου σε νέες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κλάδους της Νέας Οικονομίας ή βασίζουν την ανάπτυξή τους στην εφαρμογή καινοτομιών (Ν. 2843/2000).
- Το Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ) που διευκολύνει την πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια, αλλά δεν διαθέτουν επαρκείς εξασφαλίσεις (Ν. 3066/2002).
- Η εταιρεία Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών Υψηλής Τεχνολογίας (ΚΕΣΥΤ Α.Ε.) υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης με στόχο την ενίσχυση προωθημένων πρωτοβουλιών στο πεδίο της Νέας Οικονομίας.
  • Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα» (ΕΠΑΝ ΙΙ) του ΕΣΠΑ, όπου μέσα από συγκεκριμένες δράσεις ενισχύονται δραστηριότητες ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού με αυξημένα ποσοστά χρηματοδότησης. Οι δράσεις αυτές συγχρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ευρωπαϊκής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ελληνικό Δημόσιο και ελληνικές ιδιωτικές επιχειρήσεις.
  • Τις Συμπράξεις του Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που ανοίγουν δρόμους για την αξιοποίηση των τουριστικών ακινήτων και γενικότερα της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, τη δημιουργία σύγχρονων τουριστικών υποδομών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Σήμερα τα πολιτιστικά αγαθά στην αρκαδική περιοχή δεν προσπορίζουν όσο θα μπορούσαν κοινωνικό και οικονομικό όφελος. Εκτιμούμε ότι πολύ σύντομα αυτά θα αποκτήσουν την πραγματική τους αξία αφού θα ενσωματωθούν στο τουριστικό προϊόν που στο πλαίσιο μιας αναπτυξιακής στρατηγικής και πολιτικής θα προωθηθεί ένα άλλο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης, το οποίο θα αναδείξει τη διαχρονική αξία των πολιτιστικών αγαθών και του φυσικού κάλους της περιοχής, ώστε οι αξίες αυτές να γίνουν παγκόσμιες και να αποτελέσουν τη βάση για ανάπτυξη «Ολοκληρωμένου Χώρου Παροχής Επιχειρηματικών Υπηρεσιών». Προς την κατεύθυνση αυτή, απαιτείται η συστράτευση όλων των παραγωγικών συντελεστών, τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα της οικονομικής δραστηριότητας του νομού για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων που διαθέτει. Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού που εκτιμούμε ότι θα συμβάλλει αποτελεσματικά και με τις άλλες αναπτυσσόμενες παραγωγικές δραστηριότητες στην άνοδο της συνολικής ανάπτυξης του νομού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Alpha Bank, (2006), Τουριστική ανάπτυξη: καλοκαιρινές διακοπές για πάντα. Οικονομικό Δελτίο. Τεύχος 99, σελ. 3-20, Σεπτέμβριος. Αθήνα.
  • Βενετσανοπούλου Γ. Μ. (2006), «Η Κρατική συμβολή στον τουρισμό:Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού». Εκδόσεις Interbooks, Αθήνα.
  • Frauman, E., and Norman, W. (2004), Mindfulness as a Tool for Managing Visitors to Tourism Destinations. Journal of Travel Research 42, pp. 381-389
  • Σαραντάκης Πέτρος (2000), «Αρκαδία: Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες της». Εκδόσεις Π. Σαραντάκης. Αθήνα.
  • Σαραντάκης Πέτρος (αχρον), «Αρκαδία: Οι Ακροπόλεις, τα Κάστρα και οι Πύργοι της».Εκδόσεις Οιάτης
  • Σπυρόπουλος Μ. (2008), «Λυκόσουρα και Λύκαιο όρος». Διημερίδα «Πολιτισμικός Τουρισμός στο Λύκαιο Όρος». Επιμέλεια έκδοσης πρακτικών: Σ. Κωσταρίδου – Ι. Λυριτζής. Εκδότης Δήμος Γόρτυνος Αρκαδίας. Τρίπολη, σελ. 7-28.
  • Tsartas P. and D. Lagos (2004), "Critical appraisal of regional tourism development and policy in Greece". JOURNAL OF APPLIED ECONOMICS AND MANAGEMENT, Vol. 2, No. 1, pp 15-31.
  • Καραπαναγιώτου Αννα –Βασιλική (2008), «Αρχαία πόλη κλασικών χρόνων παρά τα Κυπαρίσσια Δήμου Γόρτυνος».. Διημερίδα «Πολιτισμικός Τουρισμός στο Λύκαιο Όρος». Επιμέλεια έκδοσης πρακτικών: Σ. Κωσταρίδου – Ι. Λυριτζής. Εκδότης Δήμος Γόρτυνος Αρκαδίας. Τρίπολη, σελ. 45- 52.
  • Καρυδάς, Ι. (2007), «Ψηφιακές Πόλεις», Εκδόσεις Παπαζήση. Αθήνα.
  • Konsola D. (1993), “Culture Tourism and Regional Development – Some proposals for Cultural Mineraries”. Άρθρο στο βιβλίο Culture Environment and Regional Development.Έκδοση Regional Development Institute, Athens, pp.14-19.
  • Λαγός Δημ. (2005), «Τουριστική Οικονομική». Εκδόσεις Κριτική.
  • Λαγός Δ., Δ. Παπαθανασίου, Β. Αναστασόπουλος (2008), “Τουριστικές χρήσεις πολιτιστικού αποθέματος: Η περίπτωση του Δήμου Ηραίας Αρκαδίας». Διημερίδα «Πολιτισμικός Τουρισμός στο Λύκαιο Όρος». Επιμέλεια έκδοσης πρακτικών: Σ. Κωσταρίδου – Ι. Λυριτζής. Εκδότης Δήμος Γόρτυνος Αρκαδίας. Τρίπολη, σελ. 55-71.
  • Λαγός Δ. (2009), «Η ελληνική τουριστική πολιτική μπροστά στις νέες εξελίξεις». Συλλογικός τόμος: Κατευθύνσεις Προοδευτικής Πολιτικής (επιμ. Δ. Ξενάκης). Εκδόσεις Παπαζήση, σελ. 191-202.
  • Λαγός Δ. (2009), «Ευρωπαϊκή Ένωση και χρηματοδοτικό πλαίσιο ενίσχυσης των ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού». Συλλογικός τόμος: Εναλλακτικές και ειδικές μορφές τουρισμού: Σχεδιασμός, Μάνατζμεντ & Μάρκετινγκ (επιμ. Μ. Σωτηριάδης & Ι. Φαρσάρη). Εκδόσεις INTERBOOKS, σελ. 198-212.
  • Μητσόπουλος Αθ. (2006), «Η Αρκαδία στη διαχρονική της πορεία». Εκδόσεις Κέντρο Πελοποννησιακών Μελετών». Τόμοι Α & Β. Αθήνα.
  • Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αρκαδίας (2007), «Αρκαδία: Παραδοσιακοί Οικισμοί». Εκδόσεις Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρίπολης, Τρίπολη.
  • Ολάγια Πέδρο (2005), «Ευδαίμων Αρκαδία». Εκδόσεις ROAD.
  • Przeclawski Krzystol (1985), “The role of Tourism in the contemporary Culture”. Revue deTourisme, pp. 2-6
  • Παπαθεοδώρου Α. (2006), «Η πολιτιστική κληρονομιά ως παράγων ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας». Ακαδημία Αθηνών, μελέτες Αρ. 4. Αθήνα.


    Ομιλία του Δημήτρη Λαγού στο 7ο Συνέδριο Αρκαδικών Ομοσπονδιών στην Τρίπολη τον Ιούλιο του 2010
* από το: Arcadians